De Consumentenbond onderzocht hoe effectief de nieuwe instellingen zijn. Ouders van 13- tot en met 17-jarigen krijgen iets meer inzicht in en controle op het gedrag van hun kind op Instagram. Zo staan Tieneraccounts standaard op privé, waardoor onbekenden berichten niet kunnen zien. En tieners kunnen alleen privéberichten ontvangen van accounts die ze zelf volgen.

Dat zijn kleine stapjes vooruit, maar fundamentele problemen blijven onopgelost. Instagram doet met Tieneraccounts bijvoorbeeld niets tegen verslavende algoritmes, content die een eventueel negatief zelfbeeld versterkt en de continue privacyschending omdat het erg veel persoonsgegevens van de tieners verzamelt.

Bovendien werken Tieneracounts met de leeftijd die het kind zélf ooit heeft opgegeven. Bij het aanmaken van een account doet Instagram geen deugdelijke leeftijdscontrole.

Tijdslimiet

De tijdslimiet, die Instagram presenteert als een beschermende maatregel, heeft in werkelijkheid nauwelijks effect. Zodra tieners de ingestelde limiet bereiken, verschijnt slechts een melding die ze eenvoudig kunnen wegklikken. De jongere kan zonder restricties door blijven scrollen. Pas als ouders zelf extra maatregelen nemen en een harde blokkade instellen, stopt Instagram echt na de ingestelde tijd. Ouders moeten hiervoor wel een eigen Instagram-account hebben. En daarmee delen zij ook hun gegevens met Meta.

Vertrouw niet op de beloofde automatische bescherming

De Consumentenbond waarschuwt ouders om niet blind te vertrouwen op de ‘automatische bescherming’ die Instagram belooft. In werkelijkheid verandert er nauwelijks iets en blijft het platform gericht op het maximaliseren van schermtijd.
Sandra Molenaar, directeur Consumentenbond: ‘Als Instagram echt de veiligheid van jongeren centraal zou stellen, zou ze iets doen aan de verslavende eigenschappen en privacyschendigen van het platform en schadelijke content gerichter blokkeren. Nu blijft het vooral bij mooie woorden.’

Kritisch

Het is belangrijk om kritisch te blijven op beloftes vanuit sociale media platforms zelf. De Consumentenbond hoopt dat de bevindingen van het onderzoek worden meegenomen in de ontwikkeling van nieuw beleid dat de negatieve gevolgen van social mediagebruik van jongeren moet terugdringen. Vorige week riep de Tweede Kamer het kabinet op om in Europees verband een minimumleeftijd voor social media in te stellen. De staatssecretarissen voor jeugd en digitalisering buigen zich nu over de materie.