Hoofdstuk 1: Meta wil AI trainen met publieke EU-data; AP maakt een markante melding in de pers

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft een opvallende waarschuwing afgegeven over nieuwe plannen van techgigant Meta. Het bedrijf is van plan om vanaf 27 mei 2025 AI-systemen te trainen met openbare berichten, reacties en chatbot-interacties van volwassen gebruikers binnen de Europese Unie. Stappenplan afmelding/bezwaar maken is hier te vinden! 

Privéberichten en gegevens van minderjarigen blijven buiten beschouwing. Gebruikers krijgen via de app en e-mail een melding met uitleg en een link om bezwaar te maken. Wie dat niet doet, geeft volgens Meta automatisch toestemming voor het gebruik van zijn gegevens.

De AP maakt zich “grote zorgen” over deze werkwijze. De toezichthouder vreest dat gebruikers de controle over hun persoonsgegevens verliezen, en stelt vraagtekens bij de juridische toelaatbaarheid binnen de Europese privacywetgeving.

De kwestie ligt inmiddels ook op tafel bij Europese toezichthouders, die in overleg zijn met de Ierse privacywaakhond – de instantie die toezicht houdt op Meta binnen de EU. Meta verdedigt de plannen met het argument dat ze nodig zijn om hun AI beter te laten aansluiten op Europese talen en culturen. De AP roept gebruikers op om vóór 27 mei bezwaar te maken als ze niet willen dat hun openbare data wordt gebruikt voor AI-training. AP schrijft 24 april in de pers:

Instagram- en Facebookgebruikers die niet willen dat moederbedrijf Meta hun posts gebruikt om kunstmatige intelligentie (AI) mee te trainen, moeten daar nu bezwaar tegen maken. Doen ze dat niet vóór 27 mei, dan gebruikt Meta automatisch hun gegevens voor het trainen van Meta AI.

Meta wil alle openbare data van volwassen gebruikers, zoals posts, foto’s en comments, gebruiken om Meta AI te trainen. AP-vicevoorzitter Monique Verdier: ‘Het risico is dat je als gebruiker de controle over jouw persoonsgegevens verliest. Je hebt ooit iets op Instagram of Facebook gepost en die gegevens zitten straks in dat AI-model. Zonder dat je precies weet wat daarmee gebeurt.’

Nú bezwaar aantekenen

Het is belangrijk dat gebruikers die dit niet willen, nú bezwaar aantekenen. Op 27 mei 2025 start Meta met trainen. ‘En zitten jouw gegevens eenmaal in het AI-model, dan kun je ze er niet zomaar weer uitkrijgen’, zegt Verdier. Bezwaar aantekenen kan via het bezwaarformulier van Instagram of dat van Facebook. Meta heeft aangegeven de gegevens van iedereen die bezwaar aantekent, niet te gebruiken voor het trainen van AI.

De AP vraagt gebruikers nu om zelf actie te ondernemen, maar de verantwoordelijkheid voor het naleven van de privacywetgeving ligt natuurlijk bij Meta zelf. De AP maakt zich grote zorgen over de plannen van Meta en andere grote platforms om met data van gebruikers AI te trainen. De Europese privacytoezichthouders zitten er dan ook bovenop. De Ierse toezichthouder is hierin leidend, omdat de Europese hoofdvestiging van Meta en veel andere techbedrijven in Ierland zit.

Het is de vraag of dit mag

Het is nog geen uitgemaakte zaak of Meta mag doen wat het bedrijf van plan is. Het is onder andere de vraag of het opt-outmodel van Meta (‘wie zwijgt, stemt toe’) voldoet aan de voorwaarden die daarvoor gelden. De AP en de andere Europese toezichthouders staan hierover in nauw overleg met de Ierse toezichthouder.